مدیریت پسماندهای ساختمانی

مقدمه:

افزایش روزافزون جمعیت در دنیا و نیاز مبرم به تأمین احتیاجات اولیه انسان از جمله نیاز به مسکن، وجود فعالیت های عمرانی را در هر جامعه امر اجتناب ناپذیری کرده است. حجم زیاد دورریزهای ساختمانی ناشی از فعالیت های عمرانی (ساخت و ساز، تعمیر، تخریب و نوسازی) موجب بروز مشکلات زیادی از جمله مشکلات زیست محیطی شده است. با توجه به محدودیت منابع طبیعی و حفظ محیط زیست، بهینه ترین راهکار استفاده مجدد از دورریزهاست.

مدیریت مصالح قابل بازیافت دورریز ساختمانی از مهم ترین راهکارهای اقتصادی درکشورهاست زیرا ضمن کاهش میزان ضایعات بر استفاده مجدد و بازیافت آن تأکید دارد. بازیافت، یکی از بهینه ترین برنامه ها در مدیریت دورریزهای ساختمانی است که به لحاظ صرفه جویی های اقتصادی و فواید زیست محیطی مورد توجه قرار گرفته است.

انواع پسماندهاى ساختمانی:

آنالیز این نخاله ها را حدوداً  40 تا 50 درصد بتن، آسفالت، آجر، بلوک، سنگ و خاک، 20 تا30 درصد چوب و محصولات مربوطه و 20 تا 30 درصد پسماند های متفرقه ای همچون فلزات، گچ، شیشه، آزبست و سایر مواد عایق و پلیمری و اجرای تاسیسات آب و فاضلاب و برق تشکیل میدهد.

• انواع مصالح پلیمری و لاستیکى
• انواع بتنهای تخریبى
• انواع سنگ
• کاشى و سرامیک
• انواع آجرهای سفالى
• مصالح گچى
• انواع آهن آلات
• انواع مصالح پایه نفتى
• شیشه
• آسفالت

مخاطرات زیست محیطی نخاله های ساختمانی رها شده در طبیعت:

• گچ و آهک موجود در این پسماندها، در مقادیر زیاد به صورت شیرابه وارد آب های سطحی و زیرزمینی شده و ضمن بالا بردن قلیائیت آب، طعم تلخی نیز به آب می دهد. گچ می تواند تغییر در ترکیب شیمیایی خاک را سبب شود.
• برخی از فلزات موجود در نخاله های ساختمانی، تحت تاثیر شرایط خاک به صورت ترکیبات محلول وارد آب های سطحی و زیرزمینی شده، علاوه بر آن که آب را به مواد سمی آلوده می کنند.
• فلزات مس و روی اثر تشدید کنندگی داشته و در مواقعی که هر دو موجود باشند اثر سمی بر گونه های بیولوژی خاک خواهند داشت.
• لوله های سربی خطر مهمی برای ارگانیسم های موجود در آب و خاک است.
• آلومینیوم تحت شرایط اسیدی خاک وارد جریان های آبی شده که می تواند برای موجودات آبزی به ویژه ماهیان بسیار مهلک باشد.
• قیر سبب بسته شدن منافظ خاک شده و شرایط نامطلوب رشد گیاهان را فراهم می نماید

مدیریت دورریزهای ساختمانی:

فعالیت های مختلف پروژه مدیریت دورریزهای ساختمانی به منظور تحلیل، تصمیم گیری، برنامه ریزی، اختصاص منابع و تولید مصالح بازیافتی می باشد.

اهداف شامل تنظیم مجدد فعالیت های ساخت وساز با هدف نیل به:

• توسعه زیست محیطی (مصرف هوشمندانه منابع طبیعی، بهره وری در مصرف انرژی، محدود کردن آلاینده های زیست محیطی)
• توسعه اقتصادی (بهره وری بالا، هزینه های کم و سود بالاتر بواسطه استفاده از دورریزها
• توسعه اجتماعی (افزایش سطح اشتغال، بهبود سلامت جامعه)
• افزایش بهره وری فرآیند ساخت

پردازش پسماند هاى ساختمانی:

یکى از گزینه های مهم در مدیریت نخاله ها و ضایعات ساختمانى، پردازش یا بازیافت مى باشد. بازیافت عبارت است از جمع آوری و تفکیک مواد به نحوی که قابل مصرف و یا فروش باشند. نخاله ها و ضایعات ساختمانى بیشترین پتانسیل برای بازیافت را دارند، این امر باعث حفظ مواد اولیه معدنى و جلوگیری از مصرف منابع طبیعى مى شود. پردازش باعث افزایش حجم تولید مواد اولیه بازیافتی شده که همزمان باعث افزایش کیفیت محصولات بازیافتی می گردد.

اقدامات ضروری در خصوص افزایش راندمان پردازش و تولید مواد اولیه و محصولات بازیافتی:

• افزایش سطح آگاهى عمومى و خصوصى در خصوص بازیافت ضایعات ساختمانی
• تدوین دستورالعمل در خصوص بازیافت ضایعات ساختمانی از منبع تولید تا مرحله بازیافت
• استفاده و استقرار ماشین آلات و تجهیزات با فناوری روز دنیا